تاریخچه حضور ایران در جام جهانی

ایران نخستین بار در سال ۱۹۷۴ برای حضور در جام جهانی فوتبال اقدام کرد. برای ادامه مطلب با مجله خبری پاری سن ژرمن همراه باشید.

ایران در جام جهانی فوتبال

طبق اخبار پاری سن ژرمن تاریخ تلاش ایران برای ورود به جام جهانی فوتبال به سال ۱۹۷۴ می‌رسد. آن سال، نقطه آغازی برای برگزاری این رقابت‌ها با عنوان «جام جهانی فیفا» بود، زیرا جام ژول ریمه پس از تعلق همیشگی به برزیل در سال ۱۹۷۰ دیگر ادامه پیدا نکرد.

در طی ۴۸ سال گذشته، ۱۳ دوره جام جهانی برگزار شده و ایران در یازده دوره از آن حضور یافته است. از این یازده بار، شش بار به جمع تیم‌های حاضر در مرحله نهایی پیوست و پنج بار نیز از دستیابی به این هدف بازماند.

هر حضور و هر ناکامی برای فوتبال ایران خاطرات و روایت‌های خاصی ساخته است. آنچه در اینجا بازگو می‌شود، بخش‌هایی از حضور ایران در مرحله نهایی و تجربه‌های به‌یادماندنی آن است.

ایران در جام جهانی

ایران در تاریخ فوتبال خود توانسته است پنج بار به مسابقات جام جهانی راه پیدا کند. این پنج حضور به ترتیب در آرژانتین ۱۹۷۸، فرانسه ۱۹۹۸، آلمان ۲۰۰۶، برزیل ۲۰۱۴ و روسیه ۲۰۱۸ رقم خورده است.

هدف ما بررسی عملکرد تیم ملی در این دوره‌های حضور است تا تصویری روشن‌تر از دستاوردها و چالش‌های آن ارائه شود.

ایران در جام جهانی 1978

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1357/03/13	هلند	0 – 3 (باخت ایران)	گروهی
1357/03/17	اسکاتلند	1 – 1	گروهی
1357/03/21	پرو	4 – 1 (باخت ایران)	گروهی

بازی های ایران در جام جهانی 1978

اولین حضور ایران در جام جهانی فوتبال به سال ۱۹۷۸ بازمی‌گردد؛ حضوری که با لقب «ابرقدرت بی‌تجربه» شناخته شد. ناکامی در مرحله پلی‌آف سال ۱۹۷۴ فرصتی برای تجربه‌اندوزی بود و نتیجه آن، صعود قدرتمندانه به رقابت‌های آرژانتین بود.

در آن زمان ساختار رقابت‌ها تنها شامل ۱۶ تیم بود و قاره آسیا و اقیانوسیه تنها یک سهمیه داشتند. ایران به‌قدری بر فوتبال آسیا مسلط بود که تمرکز اصلی‌اش، رویارویی با قدرت‌های جهانی بود نه رقبای منطقه‌ای.

تیم ملی ایران که سه بار متوالی قهرمان جام ملت‌های آسیا شده بود، عنوان قهرمانی بازی‌های آسیایی را در کارنامه داشت و در دو المپیک پیاپی حضور یافته بود، در مسابقات انتخابی به گونه‌ای ظاهر شد که حتی پیش از آخرین بازی صعودش قطعی شد.

گل های ایران در جام جهانی 1978

در مرحله نهایی، ایران با تیم‌های قدرتمندی چون هلند، اسکاتلند و پرو هم‌گروه شد. بازیکنان ایرانی با وجود شایستگی‌ها، در برابر نام‌های بزرگ فوتبال دنیا دچار کمبود اعتمادبه‌نفس شدند.

در دیدار نخست برابر هلند، نایب‌قهرمان دوره پیشین، نتیجه ۳–۰ رقم خورد. در دومین مسابقه مقابل اسکاتلند، بازی با تساوی ۱–۱ پایان یافت و هر دو گل این دیدار به نام بازیکنان ایرانی ثبت شد.

بازی ایران در جام جهانی 1978

آخرین مسابقه ایران در مرحله گروهی برابر پرو بود. ملی‌پوشان با ذهنیت تهاجمی برای کسب پیروزی به میدان رفتند، اما نتیجه بر وفق مراد نبود و شکست ۴–۱ ثبت شد. در این دیدار کوبیاس، ستاره شناخته‌شده پرو، با بازی درخشان خود بیش از پیش توجه جهانیان را جلب کرد.

جمع‌بندی عملکرد ایران در این تورنمنت، تنها یک امتیاز بود. تیم ملی در مجموع ۸ بار دروازه‌اش را بازشده دید که سه بار از روی نقطه پنالتی بود.

یک گل نیز به صورت خودی به ثمر رسید. با این حال، حسن روشن و ایرج دانایی‌فر موفق شدند دو گل برای ایران بزنند تا نخستین گلزنان تاریخ تیم ملی در جام جهانی باشند.

ایران در جام جهانی 1998

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1377/03/24	یوگوسلاوی	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1377/03/31	آمریکا	1 – 2 (برد ایران)	گروهی
1377/04/04	آلمان	2 – 0 (باخت ایران)	گروهی

بازی های ایران در جام جهانی 1998

سال ۱۹۹۸ نقطه عطفی در فوتبال ایران بود. درست بیست سال پس از نخستین حضور، تیم ملی با ترکیبی از بازیکنان نسل طلایی بعد از انقلاب توانست بار دیگر پای به جام جهانی بگذارد. صعودی که دراماتیک و ماندگار بود و هنوز از خاطره‌ها پاک نشده است.

در مرحله اول رقابت‌های انتخابی، ایران با عملکردی درخشان رکوردهایی به جا گذاشت و به همه نشان داد توان رقابت با تیم‌های سطح بالا را دارد.

در مرحله دوم، با وجود جمع‌آوری امتیازات لازم، تنها به دو امتیاز دیگر برای صعود مستقیم نیاز داشت، اما با دو شکست و یک تساوی به پلی‌آف کشیده شد.

گل های ایران در جام جهانی 1998

در این پلی‌آف، ایران برابر ژاپن شکست خورد و فرصت صعود مستقیم را از دست داد. با این حال، مقابل استرالیا صحنه‌ای تاریخی رقم خورد.

دیدار برگشت در ملبورن با بازگشت فوق‌العاده ایران همراه شد؛ جایی که با تساوی ۲–۲، ایران به لطف گل زده در خانه حریف صعود کرد. این رویداد به «معجزه ملبورن» شهرت یافت.

در نهایت ایران در جام جهانی با آلمان، یوگسلاوی و آمریکا هم‌گروه شد. دیدار با آمریکا، پیش از آغاز بازی‌ها، به دلیل مسائل سیاسی، به «بازی قرن» مشهور شد.

برای مردم ایران، غلبه بر آمریکا ارزشمندتر از هر چیز بود. همین موضوع سبب شد تمرکز تیم روی این مسابقه بیشتر از بقیه باشد.

هرچند این موضوع به عملکرد کلی ایران آسیب زد، اما پیروزی بر آمریکا تا امروز یکی از مهم‌ترین و افتخارآمیزترین لحظات تاریخ فوتبال ایران باقی مانده است.

بازیکنان ایران در جام جهانی 1998

در آستانه جام جهانی فرانسه، ایران با تغییر ناگهانی سرمربی روبه‌رو شد. تومیسلاو ایویچ کنار رفت و جلال طالبی، مربی ایرانی مقیم آمریکا، جانشین او شد. این تغییر یادآور آن بود که حشمت مهاجرانی نیز سال‌ها قبل پس از انقلاب پاسپورت آمریکایی گرفته بود.

بازی نخست تیم ملی برابر یوگسلاوی بود؛ دیداری سخت که با شکست ۱–۰ به پایان رسید. دومین مسابقه اما نقطه عطف تاریخ فوتبال ایران شد: «بازی قرن» برابر آمریکا. ایران با گل استیلی و مهدوی‌کیا، آمریکا را ۲–۱ شکست داد و اولین پیروزی خود در جام جهانی را جشن گرفت.

مسئولان وقت فوتبال، پس از این برد تاریخی، تیم را آماده بازگشت کردند و مراسم استقبال را برنامه‌ریزی نمودند. در حالی که با یک تساوی برابر آلمان، ایران می‌توانست برای نخستین بار به مرحله بعد برسد، این فرصت نادیده گرفته شد.

لباس ایران در جام جهانی 1998

در دیدار سوم، ایران ۲–۰ مقابل آلمان شکست خورد و از جام کنار رفت. اما این بار عملکرد تیم ملی نسبت به ۱۹۷۸ بهتر بود: دو گل زده و چهار گل خورده در مقابل آمار ضعیف‌تر گذشته.

ایران بیست سال انتظار کشید تا دوباره به جام جهانی برسد. صعودی که با حماسه ملبورن تحقق یافت و تیم ملی را در کنار عربستان، کره‌جنوبی و ژاپن به‌عنوان نمایندگان آسیا به فرانسه رساند.

ترکیب ایران در جام جهانی 1998

جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه برای ایران قرعه‌ای به‌ظاهر دشوار داشت: آلمان، یوگسلاوی و آمریکا. اما همین گروه سبب شد خاطراتی ماندگار برای فوتبال ایران رقم بخورد.

در دیدار نخست با یوگسلاوی، تیم ملی نمایش خوبی داشت و حتی در برابر ضربه آزاد فوق‌العاده میهایلوویچ مقاومت کرد، ولی در نهایت شکست خورد.

در بازی دوم، ایران و آمریکا رودرروی هم قرار گرفتند؛ مسابقه‌ای که بعدها به «بازی قرن» مشهور شد. با گل‌های استیلی و مهدوی‌کیا، ایران به برد ۲–۱ رسید و تاریخ‌ساز شد.

سرمربی ایران در جام جهانی 1998

در سومین مسابقه مقابل آلمان، تیم ایران نتیجه را واگذار کرد و با چهار گل خورده و دو گل زده جام را به پایان رساند. با وجود حذف، حضور ایران در این رقابت‌ها بیش از هر چیز با آن پیروزی نمادین مقابل آمریکا در ذهن‌ها مانده است.

ایران در جام جهانی 2006 

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1385/03/21	مکزیک	3 -1 (باخت ایران)	گروهی
1385/03/27	پرتغال	2 – 1 (باخت ایران)	گروهی
1385/03/31	آنگولا	1 – 1	گروهی

ایران جام جهانی 2006

وقتی بلاژویچ نتوانست بلیت جام جهانی ۲۰۰۲ را برای ایران بگیرد، دستیارش، برانکو ایوانکوویچ، به نیمکت تیم ملی رسید.

در ادامه، نتایج خوب با او و شکست‌های ضعیف تیم ملی با مربیگری همایون شاهرخی، جامعه فوتبال را متقاعد کرد که بازگشت برانکو بهترین گزینه است.

ایران در مسیر مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ با بهره‌گیری از نسلی که بخش زیادی از آن در اروپا بازی می‌کردند، توانست به‌طور مستقیم راهی آلمان شود. اما درست پیش از آغاز مسابقات، فوتبال ایران درگیر بحران‌های مدیریتی شد.

ایران و پرتغال در جام جهانی 2006

اختلاف شدید میان رئیس وقت سازمان تربیت بدنی و رئیس وقت فدراسیون، فوتبال ملی را به دو جناح متضاد تقسیم کرد. این شکاف‌ها حتی به رختکن هم کشیده شد و بازیکنان با تجربه داخلی مقابل ستاره‌های بوندسلیگایی قرار گرفتند.

هرچند تیم ملی از ناحیه مصدومیت برخی بازیکنان هم آسیب دید، اما این اختلافات درونی تأثیر مخرب‌تری گذاشت و مانع از نمایش واقعی توان فوتبال ایران در بزرگ‌ترین صحنه جهان شد.

ایران مکزیک جام جهانی 2006

در جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، ایران در اولین بازی برابر مکزیک با نتیجه ۳–۱ شکست خورد. یحیی گل‌محمدی تک گل ایران را در این دیدار به ثمر رساند. در دومین مسابقه، ایران مقابل پرتغال قرار گرفت.

در این دیدار، گل‌محمدی پس از تعویض بازوبند کاپیتانی را به مهدوی‌کیا نداد و علی دایی نیز نیمکت‌نشین شد. نتیجه پایانی شکست ۲–۰ بود؛ گل‌های پرتغال توسط دکو و کریستیانو رونالدو به ثبت رسید.

دیدار سوم مقابل آنگولا تشریفاتی بود. این بازی با تساوی ۱–۱ خاتمه یافت و گل ایران را سهراب بختیاری‌زاده زد. به این ترتیب، تیم ملی با تنها یک امتیاز در سه بازی، از ادامه رقابت‌ها بازماند.

ایران انگولا جام جهانی 2006

پایان این جام، سرآغاز تغییرات بزرگی در فوتبال ایران بود. رئیس فدراسیون و برانکو ایوانکوویچ از تیم ملی جدا شدند و علی دایی نیز در بازگشت، به شکلی ناعادلانه و غیرمتناسب با شأنش از تیم ملی خداحافظی کرد؛ تصمیمی که هرگز ارزش‌های اخلاقی و جایگاه اسطوره‌ای او را منعکس نمی‌کرد.

ایران جام جهانی 2014

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1393/03/26	نیجریه	0 -0	گروهی
1393/03/31	آرژانتین	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1393/04/04	بوسنی	3 – 1  (باخت ایران)	گروهی

ایران در جام جهانی 2014

در آستانه پایان رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۴، شرایط ایران بسیار دشوار بود. تیم ملی باید از سه مسابقه پایانی دست‌کم هفت امتیاز می‌گرفت؛ مأموریتی که از نگاه بسیاری غیرممکن به نظر می‌رسید و اعتماد عمومی به کی‌روش در پایین‌ترین سطح قرار داشت.

در این میان، خداحافظی ناگهانی مهدی رحمتی از تیم ملی کار را سخت‌تر کرد. اما کارلوس کی‌روش توانست تیمی متحد و پرانرژی بسازد.

او اعتمادبه‌نفس بازیکنان را بازگرداند و ترکیبی طراحی کرد که در دفاع و حمله هماهنگ و قدرتمند ظاهر شد.

ایران بوسنی جام جهانی 2014

ایران در هر سه بازی آخر به پیروزی رسید و با ۹ امتیاز کامل به عنوان تیم نخست راهی برزیل شد. در مرحله نهایی نیز برابر آرژانتین، تیمی پرستاره با رهبری لیونل مسی، تا دقیقه ۹۰ نتیجه را حفظ کرد و تنها یک لحظه درخشش ستاره بارسلونا مانع تحقق یک شگفتی بزرگ شد.

ایران جام جهانی 2014 برزیل

ایران در جام جهانی برزیل ۲۰۱۴ با تیم‌های آرژانتین، نیجریه و بوسنی هم‌گروه شد. نخستین مسابقه مقابل نیجریه بدون گل پایان یافت و ایران توانست نخستین امتیازش را کسب کند.

در دومین مسابقه، برابر آرژانتین، تیم ملی ایران نمایشی شگفت‌انگیز داشت. تا دقایق پایانی همه چیز به سود ایران بود، اما ضربه هنرمندانه لیونل مسی سرنوشت را تغییر داد. با وجود این شکست، ایرانی‌ها از عملکرد تیم خود به وجد آمدند و جشن‌های خیابانی برپا شد.

ایران در جام جهانی 2014 برزیل

آخرین دیدار برابر بوسنی برگزار شد. ایران که نیاز به برد داشت، با رویکردی تهاجمی وارد زمین شد. اما بوسنیایی‌ها با تجربه و ستاره‌هایی مانند ادین ژکو، با استفاده از ضدحملات ایران را ۳–۱ شکست دادند.

تک گل ایران را رضا قوچان‌نژاد به ثمر رساند. بدین ترتیب، پرونده ایران با یک تساوی، دو شکست و تنها یک گل زده بسته شد.

فوتبال ایران جام جهانی2014

کارلوس کی‌روش در مسیر صعود ایران به جام جهانی ۲۰۱۴ فراز و نشیب زیادی تجربه کرد. شکست مقابل لبنان و ازبکستان امیدها را کمرنگ کرد، اما با تک‌گل رضا قوچان‌نژاد برابر کره‌جنوبی در سئول، ایران به‌عنوان تیم برتر آسیا جشن صعود گرفت.

آرژانتین ایران جام جهانی2014

در مرحله گروهی، ایران باید با آرژانتین، نیجریه و بوسنی رقابت می‌کرد. دیدار افتتاحیه برابر نیجریه با تساوی ۰–۰ به پایان رسید.

در دومین مسابقه، ایران نمایش تاریخی مقابل آرژانتین داشت و تا دقایق پایانی بازنده نبود، اما گل مسی ورق را برگرداند. در آخرین دیدار مقابل بوسنی، شکست ۳–۱ رقم خورد و ایران با حسرت برزیل را ترک کرد.

ایران در جام جهانی2018

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1397/03/25	مراکش	0 -0	گروهی
1397/03/30	پرتغال	1 – 0 (باخت ایران)	گروهی
1397/04/04	اسپانیا	3 – 1  (باخت ایران)	گروهی

ایران جام جهانی2018

جام جهانی ۲۰۱۸ برای ایران متفاوت آغاز شد؛ کی‌روش نه‌تنها صعودی تاریخی رقم زد، بلکه برای نخستین بار تیم ملی را در دو دوره متوالی به این رقابت‌ها رساند. انتظارات بالا بود و بازیکنان جوان آماده‌تر از همیشه وارد زمین شدند.

ایران جام جهانی روسیه

ایران در گام نخست برابر مراکش بازی هوشمندانه‌ای انجام داد و در دقیقه ۹۰ با گل به خودی بوهدوز جشن دومین پیروزی تاریخش در جام جهانی را گرفت.

بازی های ایران در جام جهانی روسیه

در مسابقه دوم با اسپانیا، تیم ملی تا پای کسب امتیاز پیش رفت اما گل عزت‌اللهی توسط داور پذیرفته نشد.

ایران در جام جهانی 2018 روسیه

در آخرین دیدار، مقابل پرتغال، علیرضا بیرانوند با مهار پنالتی رونالدو لحظه‌ای جاودانه ساخت. انصاری‌فرد نیز گل تساوی را زد تا ایران به چهار امتیاز برسد.

با این حال، موقعیت ازدست‌رفته طارمی مانع شد تا تیم ملی به دور بعدی برسد. ایران هرچند حذف شد، اما رکورد تاریخی‌اش باقی ماند.

ایران در جام جهانی 2022

تاریخ بازی	حریف	نتیجه	مرحله
1401/08/30	انگلیس	6 -2 (باخت ایران)	گروهی
1401/09/04	ولز	0 – 2 (برد ایران)	گروهی
1401/09/08	آمریکا	1 – 0  (باخت ایران)	گروهی

ایران در جام جهانی 2022 قطر

جام جهانی ۲۰۲۲ قطر ششمین حضور ایران در این رویداد بزرگ فوتبالی بود. تیم ملی با ترکیبی از بازیکنان باتجربه و نسل جوان راهی این رقابت‌ها شد و انتظار می‌رفت که بتواند برای اولین بار از مرحله گروهی عبور کند.

ایران در جام جهانی قطر

اولین مسابقه ایران در تاریخ ۳۰ آبان برابر انگلیس برگزار شد که با نتیجه سنگین ۶ بر ۲ به پایان رسید. هر دو گل ایران توسط مهدی طارمی به ثمر رسید.

ایران آمریکا جام جهانی قطر

دومین دیدار در تاریخ ۴ آذر مقابل ولز انجام شد. در وقت‌های پایانی، گل‌های روزبه چشمی و رامین رضاییان یک برد تاریخی برای ایران به ارمغان آورد؛ نخستین برد در برابر یک تیم اروپایی در جام جهانی.

ایران انگلیس جام جهانی قطر

دیدار سوم و سرنوشت‌ساز در تاریخ ۸ آذر مقابل آمریکا بود. ایران با وجود نیاز به یک مساوی، یک بر صفر شکست خورد و فرصت صعود را از دست داد.

⏬مقالات پیشنهادی⏬

بهترین استادیوم های جام جهانیبیوگرافی شضهربانو دامغانی نژاد ترکیب پاریس سن ژرمن مقابل بارسلونا